ការសិក្សាលើបាតុភួតចិត្តវិទ្យា

បាតុភូតចិត្តវិទ្យា :  គឺជាការសិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធនៃស្មារតីដែលបានជួបប្រទះពីចំណុចនៃទិដ្ឋភាពដំបូងរបស់មនុស្ស។ រចនាសម្ព័ន្ធសំណង់កណ្ដាលនៃបទពិសោធន៏មួយគឺជាចេតនារបស់ខ្លួន
ដែលកំពុងត្រូវបានដឹកនាំរបស់ខ្លួនឆ្ពោះទៅរកអ្វីមួយ, ដូចជាបទពិសោធន៍ឬអំពីវត្ថុមួយចំនួន។ បទពិសោធន៏ត្រូវបានដឹកនាំឆ្ពោះទៅរកវត្ថុមួយដោយគុណធម៌នៃមាតិការបស់វាឬអត្ថន័យ
រួមជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌហណាមួយដែលសមរម្យ។ បាតុភូតគឺជាការខុសគ្នាពីការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងគន្លឹះសំខាន់ដទៃទៀតនៅក្នុងទស្សនវិជ្ជា, ដូចជា ontology, epistemology តក្កនិងក្រមសីលធម៌។

វេទនារម្មណ៍គឺជាសមត្ថភាពដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណនិងគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់អ្នកនិងអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ។ ជាទូទៅវាត្រូវបាននិយាយថាដើម្បីរួមបញ្ចូល 3 ជំនាញការ:

1. ការយល់ដឹងអារម្មណ៍រួមមានសមត្ថភាពក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណអារម្មណ៍របស់អ្នកនិងអ្នកដទៃបាន;
2. សមត្ថភាពដើម្បីទាញអារម្មណ៍និងអនុវត្តពួកវាទៅប្រៀបដូចជាគិតនិងភារកិច្ចដោះស្រាយនេះមានបញ្ហា!
3. សមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍, រួមបញ្ចូលទាំងសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកនិងសមត្ថភាពដើម្បីលើកទឹកចិត្តឡើងឬបន្ថយចុះមនុស្សម្នាក់ផ្សេងទៀតបាន។

ចិត្តវិទ្យាក្នុង​ការធ្វើទំនាក់ទំនងគ្នា ទៅវិញទៅមក

ចិត្តវិទ្យាគឺជាការសិក្សាអំពីចិត្ត និងអត្តចរិត របស់មនុស្ស វាជាការសិក្សានៃ ការអប់រំមួយ ឫការឆ្លើយតប និងវិទ្យាសាស្រ្តមួយ ដែលស្វែងយល់ ពីមនុស្សម្នាក់ រឺជាក្រុម ដោយការសំអាងលើ ការអប់រំទូទៅមួយ និងការស្រាវជ្រាវ ករណីមួយ ដែលជាក់លាក់ ។ ចិត្តវិទ្យាគឺជាការព្យាយាម ស្វែងយល់ច្បាប់នៃ មុខងារខួរក្បាល មនុស្សម្នាក់ ឫអត្តចរិតក្នុង សង្គមចិត្តវិទ្យាគឺមានដំណើរការ ដូចជា៖  ការស្គាល់ ឫ ការដឹង;  ការតាំងចិត្ត  ប្រុងស្មារតី; ការយកចិត្តទុកដាក់;  អាម្មរណ៍;  បញ្ញា  ទេពកោសល្យ;  បាតុភូតវិទ្យា ;ការដឹងហេតុផល ;មុខងាររបស់ខួរក្បាល; ចរិក ឫបុគ្គលិកលក្ខណះ; អាកប្បកិរិយាមិនដឹងខ្លួន។ តើអ្វីដែលល្អឥតខ្ចោះ នៅលើសកលលោកយើងនេះ? របស់ដែលល្អឥតខ្ចោះ លើសកលលោកគឺ ខួរក្បាលរបស់មនុស្ស ព្រោះខួរក្បាលរបស់មនុស្ស អាចដឹងថាខ្លួនកំពុងឋិតនៅទីណា និងកំពុងរស់នៅក្នុងសកលលោក។ខួរក្បាលគឺ ជាឥទ្ធិពលមួយ ដែលអនុញ្ញាតិអោយយើងគិត សម្រេចចិត្ត  ទទួលអារម្មណ៍អ្វីមួយ  ស្គាល់ខ្លួនឯងជានរណា និងការកំណត់សម្គាល់អ្វីមួយ។ នៅក្នុងចិត្តវិទ្យា Subconscious គឺជាផ្នែកមួយនៃស្មារតី ដែលមិនមែន ជាការដឹងនា ពេលបច្ចុប្បន្ននោះទេ។

តែវាជាអ្វីដែលយើងធ្លាប់ បានជួបក្នុងអតីតកាល ដោយយើងមិនបានចងចាំ នូវសកម្មភាពនោះទាំងអស់នោះទេ ដោយយើងចងចាំ មានភាពស្រពិចស្រពិល ប៉ុន្តែសកម្មភាពទាំងអស់នោះគឺស្ថិតនៅក្នុងខួរក្បាល់របស់យើង ។ពាក្យ Subconscious គឺចេញមកពីភាសាអាឡឺម៉ង់ Franchsubconcient ពាក្យនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយលោក Pierre Janet (1859-1947) ដែលជាអ្នកពន្យល់ហេតុផល ស្រទាប់មុខងារនៃសម្បជញ្ញៈ ដែលជាការដឹងដ៏មានឥទ្ធិពល មួយដែលគាត់បានហៅថា សតិសម្បជញ្ញៈ។ ចំណែកលោក កាល ចុង បាននិយាយថា សម្បជញ្ញៈគឺមានដែនកំណត់ ហើយវាគឺជាឃ្លាំងនៃចំនេះដឹង ហើយក៏ជាបទពិសោធន៍ដែលយើងធ្លាប់បានធ្វើ។នៅពេលដែលយើង បានជួបព្រឹត្តិការណ៍ ស្រដៀងគ្នា រឺមាននរណាម្នាក់រំលឹក ឫក៏សួរយើង នូវអ្វីដែលយើងធ្លាប់បានធ្វើ នោះខួរក្បាលរបស់យើង និងស្វែងរកសកម្មភាពនោះ នៅក្នុងខួរក្បាល់ ហើយប្រាប់មកខ្លួនយើងថា យើងធ្លាប់បានធ្វើសកម្មភាពបែបនេះ តែការចងចាំនោះមិនបានទាំងស្រុងនោះទេ។ ឧទាហរណ៍៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំចូលចិត្ត បង្ហោះខ្លែង ហើយតែងតែត្រូវ ម៉ាក់របស់ខ្ញុំស្ដីអោយ ដោយសារតែខ្ញុំចូលចិត្តបង្ហោះ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ ហើយនៅពេលដែលខ្ញុំអង្គុយ និយាយលេងជាមួយមិត្តភក្កិ អំពីរឿងដែលទាក់ទងជាមួយខ្លែង នោះខ្ញុំក៏នឹកឃើញនូវទិដ្ឋភាព ដែលខ្ញុំបានធ្លាប់បាន ធ្វើនៅពេលកន្លងទៅ ដោយខួរក្បាលរបស់ខ្ញុំ បានប្រាប់ថា សកម្មភាពនេះ ខ្ញុំធ្លាប់បានធ្វើ។

តំណឬហៅថាហ្សែន

​ហ្សែ​ន DNA គឺជាការសាកល្បង​ តេសមើល​ នូវតំណពូជរបស់មនុស្ស ​ដើម្បី​អោយដឹងថា រវាងមនុស្សពីរនាក់​ ឳពុកនឹងកូន  ​តើមានការ​ទាក់ទង​នឹង​ក្នារវាង ឈាមរបស់ឳពុក នឹងឈាមរបស់កូន ​​ដើម្បីកំណត់​ថា​តើ​គាត់​ ឬ​នាង​មាន​ហ្សែ​ន​ណាមួយ ​នៃ​សារពាង្គកាយរបស់ពួកគាត់។ ​ហ្សែន វាអាច​ជួយ​អោយយើងដឹងថា មនុស្សទាំងអស់មានការទាក់ទងគ្នា ​​ដើម្បី​ គ្រប់គ្រង​បញ្ហា​នា​ពេល​អនាគត​សក្តា​នុ​ពល​នៅ​ក្នុង​ជីវិត​របស់​មនុស្សទាំងអស់។​ ក្រុម ​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​មួយ​ចំនួន​​បាន​បង្ហាញថា ហ្សែន​ជា​ការ​ទាកទងគ្នាទូលំទូលាយ​នៃ​ ប្រជាជន​ដើម្បី​ស្វែង​រក​សក្តា​នុ​ពល ​សម្រាប់​បញ្ហា​ហ្សែ​ន​នៅ​ក្នុង​ ខ្លួនរបស់​មនុស្ស។ ហ្សែន​ ជាគ្រឿងឬលក្ខណៈបុគ្គល នៃតំណពូជ​ យកព័ត៌មានហ្សែនពីមួយជំនាន់​នៃ កោសិកាទៅក្រោយនិងពីមួយជំនាន់នៃសារពាង្គកាយបន្ទាប់។ ពត៌មានហ្សែនផ្តល់នូវកូដសំរាប់អំប្រ៊ីយ៉ុង, គភ៌កុមារភាពនិងកំណើនមនុស្សពេញវ័យនិងការអភិវឌ្ឍនិងជួយបរិស្ថានខាងក្នុងរបស់យើងនៅតែមានស្ថិរភាពនិងថេរទោះបីជាស្ថិតនៅក្រោមការផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌរួមទាំងការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារ។ មនុស្សមានប្រហែល 20.000 នាក់ - 25,000 បានផ្ទុក ហ្សែនដូចគ្នា។

យើងម្នាក់ៗមានប្រមាណសំណុំដូចគ្នានេះនៃហ្សែនទេប៉ុន្តែយើងរាល់គ្នាក៏មានកំណែខុសគ្នាបន្តិចនៃហ្សែនទាំងនោះហើយសូម្បីតែច្បាប់ចម្លងឬច្រើនតិចនៃហ្សែនមួយចំនួនដែលមានលក្ខណៈពិសេស​ ដែលជាសញ្ញាឬ ហេតុឬ ចរិក របស់បុគ្គលនីមួយៗ។ ហ្សែន ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងនៃ DNA (អាស៊ីតស្ទះ) ដែលជាម៉ូលេគុលព័ត៌មានជាសកលសម្រាប់ជីវិតទាំងអស់នៅលើផែនដី។​ DNA ត្រូវបានខ្ចប់នៅក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធបានហៅក្រូម៉ូសូមដែលរស់នៅក្នុងស្នូលនៃកោសិការបស់យើង។ ប្រភេទសត្វឬមនុស្ស នីមួយៗ មានចំនួនក្រូម៉ូសូមលក្ខណៈ និងមានមនុស្សភាគច្រើនមានក្រូម៉ូសូម នៅក្នុងស្នូល 46 នៃកោសិកាគ្នា។ ដូចជាជាមួយនឹងហ្សែនរបស់យើង យើងបានទទួលក្រូម៉ូសូមរបស់យើងនៅក្នុងគូមួយនៃគូគ្នាពីឪពុកម្ដាយនីមួយ។ មនុស្សជាធម្មតាមានក្រូម៉ូសូម 23 គូដែលត្រូវបានដាក់លេខយោងទៅតាមទំហំនិងរូបរាងរបស់ពួកគេ។ ជីវកំណត់ថាជា autosomes គូ 1-22 និងគូទី 23ដែលជាការ - x និង y - ដូចជាក្រូម៉ូសូមការរួមភេទនោះទេពីព្រោះពួកគេបានកំណត់ពីការរួមភេទរបស់បុគ្គលនោះ។ ហ្សែនដែលមានទីតាំងនៅលើក្រូម៉ូសូមមួយដែលបានកាន់កាប់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាទីតាំងរបស់ខ្លួន